Çingeneler

Dünyanın birçok ülkesinde genellikle koloni halinde yaşayan Çingenelerin, tarihin hangi döneminde diğer topluluklardan ayrıştıkları ve farklı kimlikler edindikleri araştırmacıların merak konuları arasındaki yerini koruyor.   

Homo sapiens sapiens denen akıl ve beden olgunluğunu tamamlamış, kendi varlığı üzerinde düşünebilen insanın yeryüzünün hangi yöresinde ortaya çıktığı, ilk insanların tek orijinli mi yoksa çok orijinli mi oldukları, farklı dillerin ve ırkların zamanla nasıl olgunlaştığı… sorularına, her geçen gün eklenen yeni sorular, konuya olan ilgileri artırmakta, bununla beraber verilmesi gereken yanıtları da bir o kadar zorlaştırmaktadır.

İnsanlık tarihi boyunca ortaya çıkan uygarlıkların tüm insanlığın hayatında ne denli olumlu gelişmeler yarattığı gerçeği inkâr edilemezken; geçmişten günümüze gelen kimi rahatsız edici sorular, ne yazık ki, dünyanın her yerinde ayrımcılık ateşini yakmaya devam etmektedir.

Din, bilim, sanat, felsefe ve bazı siyasal sistemlerin eski çağlardan beri verdikleri “ayrımsız yaşam öğütleri”, günümüzde çok daha güçlü bir şekilde devam ediyor. Buna rağmen günümüzde varlığını kanıtlamaya çalışan her topluluk, bugününü ve geleceğini, ancak geçmişi ve orijini ile inşa edebilmektedir. Çünkü “Kimsin” sorusu hala sorulmakta ve bu soruyu yanıtlamakta güçlük çeken Çingeneler gibi kimi topluluklar, ayrımcılığa tabi tutulmaktadır. 

Bugünkü insanın atasının kim veya kimler olduğu, yeryüzüne nereden ve hangi koşullarda dağıldığı üzerine çok sayıda tez ileri sürülebilir. Ama araştırmacıların çoğu, doğal felaketler nedeniyle eski çağlardan beri Hint Yarımadası’ndan dünyanın birçok bölgesine çok sayıda göçün yapıldığını kabul etmekteler.

Farklı bölgelere göçen toplulukların zamanla kimlik farklılaşması yasasına tabi oldukları da bir gerçektir. Dil, din, kültür, meslek farklılaşması var olmanın kanıtı haline gelmiştir. Bu doğal durum, hem ayrışmanın hem de yeri geldiğinde başa dönülerek dayanışmanın bir gerekçesi olabilmiştir.  

Çingeneler bu göçler ve ayrışmalar sırasında hangi süreçlerden geçerek ayrı bir topluluk olarak insanlık ailesi içinde nasıl olgunlaştılar?

Bu soru bütün açıklığı ile yanıt bulabilmeli ve tabi oldukları ayrımcılığın yüreklerde yaşattığı sızı, bir an önce dinmelidir. 

***

Varlıklarından ve kurdukları uygarlıklardan ancak tarihçilerin söz edebildiği birçok topluluğu, neler ve hangi süreçler tarih sahnesinden sildi de Çingeneler hâlâ varlar?

Gerçekten tarihte neler oldu?

Dünyanın birçok yöresinde ayrımcılığa tabi tutulan Çingeneler gibi kimi topluluklar, nasıl olur da günümüz uygarlığına katkıda bulunmamakla, beceriksizlikle, basit işlerle uğraşıyor olmakla, uygarlık dışı sayılabilirler ve dışlanabilirler?

Tarihin tüm yıkıcı ve yok edici süreçlerini yaşamış ve 21. yüzyıla kadar gelebilmiş hangi topluluk fonksiyonsuzlukla ve işe yaramazlıkla suçlanabilir?

Bu mümkün müdür?