Dijital veya elektronik para, Bitcoin türü sanal bir para değildir. Anlatmaya çalıştığımız para, şu an bütün ülkelerde geçerli olan elektronik kartlara işlenmiş paradır.
Konunun özüne dönersek, kâğıt paranın tedavülden kalkması sorun yaratmayacaktır. Bunun için bazı adımlar atılacaktır:
-Kamu çalışanlarına, emeklilere ve sosyal yardım alanlara dijital ödemeler %100 zamlı yapılacaktır. Bütün kamu alacakları da dijital parayla yapılacaktır.
-Piyasada para gibi işlem gören, çek ve senetler kaldırılacak. Bunun yerine son beş yılda ödenen verginin ortalaması kadar faizsiz kredi hakkı tanınacaktır.
-Her türlü döviz %10 fazlası ile dijital paraya dönüştürülecektir.
-Haftalık alışverişler internet üzerinden bir hafta öncesinden dijital kart numarası ile sipariş verildiğinde %5 indirimden yararlanılacaktır.
-Tasarruf edilen dijital paraya -bir gün bile olsa- bir miktar para verilecektir. Tasarruf hakkı, tasarrufu veya harcamayı teşvik edecek şekilde esnek olacaktır.
-Her yurttaşın dijital kart harcamalarını izleyen bir mali müşaviri olacaktır. Mali müşavirlerini yurttaşlar kendileri seçecek, ücretini ise kamu idaresi ödeyecektir. Böylece dijital parayı kullanmakta güçlük çekenlerin en büyük yardımcısı mali müşavirleri olacaktır.
-İsteyen yurttaşlar bir bankanın müşteri temsilcisini mali müşavir olarak seçebilecektir.
-Gayrimenkulünü bir bankaya teminat gösterenler piyasa değerinin yarısı kadar bir krediyi dünyanın her yerinde kullanabilecektir.
-Dijital kartlarla, herhangi bir ülkede yapılan alışverişin değerinin anında farklı devlet paralarına, örneğin TL’ye dönüştürülmesi sorun olmayacaktır.
Bugünkü bankacılık sisteminin altyapısı, dijital paranın herkes tarafından kullanmasını kolaylaştıracak şekilde gelişmiştir. Daha da geliştirilebilir.
Şunu da söylemek gerekir: Sadece elektronik paranın tedavülde olması ile tarihte ilk kez ulusal ve uluslararası para, kıymetli evrak, mal ve hizmet sektörleri kayıt altına alınacaktır. Bu uygulama ile ekonomi, gerçek rakamlara dayanan bir bilim olacaktır.
***
Kaydı bulunmayan mallar ve hizmetler örneğin çalıntı veya kayıt dışı çalışmalar ve üretimler, Vergi İdaresi tarafından tanımlanamayacağından ne yazık ki alınamayacak ve satılamayacaktır.
Yine kayıtlı sistem içinde bazı malların üretim ve ticaretine sınırlama getirilebileceği gibi uyuşturucu gibi yasadışı veya kaçak mallar da alınamayacak ve satılamayacaktır. Bunun gibi benzeri daha kompleks işlemler dahi, dijital para programlanırken ayarlanabilecektir. Örneğin günde bir paketten fazla sigara alamamak gibi!
Sözünü ettiğimiz avantajların hiçbiri kâğıt parada yoktur. Kim kimden ne almış, ne satmış, şu kadar para nasıl kazanılmış, kaynağı nasıl açıklanmış… kâğıt paranın belleği olmadığından bunları muhasebe oyunlarıyla yok etmek kolaydır. Oysa dijital parada bu bilgileri çarpıtmak veya gizlemek mümkün değildir. Çünkü dijital para en şeffaf şekilde, bütün dünya tarafından an be an denetlenecektir.
Şu anda Türk Vergi Mevzuatı o kadar karışık ki tahakkuk eden vergiler hiçbir zaman tam olarak tahsil edilememektedir. Mükelleflerin bir kısmı, vergisini zamanında öderken, diğerleri birçok gerekçe ileri sürerek ödememektedir. Mali aflarla da adaletsizliğe ve her anlamda ekonomik kayba neden olmaktadır.
Yazar kasa kullanma zorunluluğu olmasına ve her malın vergi oranlarının farklı farklı hesaplanabilir şekilde programlanmasına rağmen, nedense devletin vergi payı, otomatik olarak Vergi İdaresi’nin hesaplarına aktarılmamaktadır. Bunu anlamak zordur!
Oysa para dijital olunca vergi kaçırılamayacaktır. Bununla birlikte vergi afları da tarihte kalacaktır. Böyle olunca da devletin vergi gelirlerinde çok büyük bir artış olacaktır. Vergi oranları makul sınırlara çekilmezse, tüm vergi giderleri mecburen maliyetlere katılacak ve hızla fiyatlara yansıyacaktır. Bu nedenle birçok vergi kaleminin iptal edilmesi ve bazılarının da oranlarının düşürülmesi gerekecektir.
***
Eski hatalara devam edilerek yeni hayat kurulamaz. O nedenle yeni dönemde, sorun yaratan eski alışkanlıklarla, araçlarla ve yöntemlerle etkin bir mücadele yapılacaktır.
Yeni dönemde üretim robotik otomasyon teknolojileri ile çözülürken hakça paylaşım da en adil biçimde dijital para ile yapılacaktır.
Mal ve hizmet üretiminde ve iş bölümündeki artışa paralel olarak insani talepler de artacak. Bu da en adil şekilde dijital parayla çözülecektir. Bu nedenle, en etkin paylaşım aracı, her dönemde olduğu gibi gelecekte de para olacaktır. Ama bu para kâğıt değil, dijital olacaktır.
Sonuç olarak dijital para, bir çip üzerinden yapılan alışveriş parasıdır. Bu çip, bir şifreyle karta işlenebileceği gibi, bir saate, gözlüğe veya cep telefonuna da işlenebilir. Üç beş yıl sonra bunlara da gerek kalmayacak, insanlar hesaplarında para veya kredi varsa parmak, yüz, el, göz ve ses tanıma sistemleriyle dünyanın her yerinde kartsız ve şifresiz işlem yapabileceklerdir.
www.harunozdemir.com ‘dan Kitaplarım bölümünde “2053 Ütopyadan Gerçeğe Gelecekte Kentsel Yaşam, s.58-63 ücretsiz okunabilir)
İlk Yorumu Siz Yapın